Menu
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu

Elmlər doktorları

Bayramov Qurban Fərman oğlu

03-03-2023 [ 13:23 ] [ oxunub:625 ]
printerA+ | A-

Anadan olduğu yer: Azərbaycan Respublikası, Ağdam rayonu, Əlimədədli kəndi.

Təvəllüdü: 1946-ci il 30 may  

Bitirdiyi ali təhsil müəssisəsi:  N. Tusi adına ADPU-nin filologiya fakültəsini (1963–1967) bitirmişdir.

Elmi rütbəsi: Do­sent­

Namizədlik (PhD) dissertasiyası:  "Səməd Vurğun poeziyasında lirik qəhrəman problemi" mövzusunda dissertasiya müdafiə etmişdir (1979-cu ildə).

 Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı: 16 kitab, 500-dən çox elmi, tənqidi məqalə.

- Xaricdə çapdan çıxmış elmi əsərlərinin sayı: 7 məqalə.

Əsas elmi nailiyyətləri:  Sovet və Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı problemlərinin elmi-nəzəri tədqiqi - ədəbi istiqamətlər, mövzu aktuallığı, sənətkarlıq məsələləri, ədəbi portretlər, ədəbi icmallar  və s.

Elmi əsərlərinin adları: Monoqrafiyalar:

Vurğun poeziyası, B., Elm, 1976, 78 səh.

Vurğun poeziyası. (Yenidən işlənmiş variant), Bakı, “Adiloğlu”, 2021, 96 səh.

Lirik qəhrəman və zaman (Səməd Vurğun poeziyasında lirik qəhrəman problemi.), B., Elm, 1986, 140 səh.

Səməd Vurğun – Lirik qəhrəman və zaman. (Yenidən işlənmiş variant), Bakı, “Adiloğlu”, 2021, 196 səh.

Tarixilik və müasirlik – "Sosialist realizmi müasir mərhələdə" kitabı (kollektiv), B., Elm, 1988, 388 səh.

Yaşar Qarayev: Milli yaddaş təlimi – azərbaycançılıq, (Jalə Qurbanqızı ilə birgə) B., BDU-nun nəşriyyatı, 2001, 138 səh.

Poeziyanın sirri: Çaylar geri axmır, dənizə can atır və yaxud, qəlbini nar təkin kağıza sıxan şair Şahməmmədin poeportreti (mini-modern monoqrafiya), B., "MBM", 2009, 104 səh.

Əli İldırımoğlunun yaradıcılıq yolu: milli-mənəvi dəyərlərin bədii salnaməsi və yaxud, müasir Azərbaycan ədəbiyyatında avtobioqrafik roman janrının təkamülü (monumental monoqrafiya), B., "Nurlan", 2009, 560 səh.

Xalq yazıçısı İlyas Əfəndiyevin yaradıcılığı ədəbi tənqiddə (Jalə Qurbanqızı ilə birlikdə), Bakı, "Yazıçı", 2014, 272 səh.

Xalq şairi Nəriman Həsənzadə (akademik İsa Həbibbəyli ilə birlikdə). — "Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı" 2 cilddə, I c., (kollektiv), Bakı, "Elm və təhsil", 2016, s.529–560. — 800 s.

Şeirlərindən görünən şair — Musa Yaqub. — "Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı" 2 cilddə, I c., (kollektiv), Bakı, "Elm və təhsil", 2016, s.623–638. — 800 s.

Hidayətin poeportretindən cizgilər. — "Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı" 2 cilddə, II c., (kollektiv), Bakı, "Elm və təhsil", 2016, s.29–48. — 1088 s.

Çağdaş poeziya — ədəbi istiqamətlər, mövzu aktuallığı, sənətkarlıq məsələləri. — "Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı" 2 cilddə, II c., (kollektiv), Bakı, "Elm və təhsil", 2016, s.548–563. — 1088 s.

Sonsuzluğun ahəngini yazan şair — Əhməd Qəşəmoğlu. — "Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı" 2 cilddə, II c., (kollektiv), Bakı, "Elm və təhsil", 2016, s.714–724. — 1088 s.

Yaşar Qarayev: Azərbaycan istiqlalı — yaxın və uzaq tarixlər… (Jalə Qurbanqızı ilə birlikdə), — kollektiv, Bakı, "Sabah" nəş., 2016, s.162–186. — 404 s.

"Müasir Azərbaycan poeziyasında üslubi meyillər" (12 m.v), əl yazması.

"Azərbaycan ədəbiyyatında tarixilik və müasirlik" (8 m.v.), əl yazması.

"M. Ə. Sabir ənənələri və Azərbaycan ədəbiyyatı" (şərikli, 14 m.v.), əl yazması.

 "Səməd Vurğun dünən, bu gün və sabah" (18 m.v), əl yazması.

"M. H. Şəhriyar poetik üslubu" (6 m.v.), əl yazması.

"Qarabağ ədəbi mühiti – uzaq keçmişdən bu günümüzə qədər" (10 m.v.), əl yazması.

  "Yaralı Vətənin yaralı övladları" bədii-publisist kitab ( 25 m.v), əl yazması.

Seçilmiş məqalələrdən nümunələr:

Xalqın sözçüsü şair – Nəcməddin Mürvətov. ( 4 məqalə),“Kredo” qəz., 17.02.2020 – 11.02. 2020).
Ənvər Əhməd poeziyasının siqləti... “Ədalət” qəz., 2022.- 19 fevral.- S.5.
Öz yaradıcılığ iqlimi olan şair-yazıçı Yusif Həsənbəy.  “Ədalət” qəz., 2017.- 17 noyabr; 18 noyabr; 21 noyabr saylarında - S.3-7. ; “525-ci qəzet”, 2018.- 30 yanvar.- S.6; 2018.- 31 yanvar.- S.6; “Azərbaycan” jurnal, 2017.- №12.- S.131-136.
Yurd yanğılı şair – Adil Cəmil. Bir rakursdan essevari baxış. “Ədəbiyyat qəzeti”, 2017.- 4 noyabr.- S.23.
Molla Pənah Vaqif və Qarabağ ədəbi mühiti. (4 məqalə). “Ədalət” qəz., 2017.- 21 dekab, .- S.7; 22 dekabr, s.7; 23 dekab, s.4r; 26 dekabr, s.7.
Mədəniyyətimizin və ədəbiyyatımızın yorulmaz tədqiqatçısı( Dəyərli alim, şair və publisist Gülhüseyn Kazımlının 70 yaşına), “525-ci qəzet”, 2020.- 1 fevral.- S.20.
Karvan yolunun fatehi... Bayram Bayramov-90. “Ədəbiyyat qəzeti”,  2008. - 16 yanvar.- S.2, 3.
Həmişə bizimlə Məmməd Cəfər-100. “Kredo” qəz., 2009. -3-10 oktyabr. - S. 17.
Məmməd Cəfər Cəfərovun tədqiqatlarında janr problem (şərikli), “Akademik Məmməd Cəfər Cəfərov ədəbiyyat nəzəriyyəçisi” kitabında,(Elmi red. və ön sözün müəllifi akademik İsa Həbibbəyli), Bakı, “Elm və təhsil”, 2019, s.260-287. – 306 səh.
Yaşayan sətirlər Əhməd Cəmil-80. “Kommunist” qəz., 1993.- 19 noyabr.- S.5.
Dilə sevgi xalqa xidmətdir. “Ədəbiyyat qəzeti”, 2012.- 2 mart.- S.5.
"Erməni məsələsi" ədəbi bədii müstəvidə, “/Kredo” qəz.,.-2014.- 3 may.- S.2-4. Və “Ədalət” qəz., 2014.- 6 may.- S.5.

Müasir poeziyanın problemləri. “Ədəbiyyat qəzeti”, 2015.- 24 iyul.- S.8-9.
Azərbaycan Türk dili tarixinə sevgi ilə yaşanan ömür. – “Filologiya məsələləri” AMEA, M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutu. 2012.- №6.- S.10-16.
Müasir poeziyanın imkanları və imkansızlığı...: (2010-cu ilin şeiri əsasında), “/Kredo” qəz., 2011.- 7 may.- S. 6.; 2011.- 14 may.- S. 3.; 2011.- 21 may.- S. 3.; 2011. – 28 may.- s.3 .
"Məslək silahımsan sən, poeziya!..": /Xəlil Rza Ulutürk-80 / , “Ədəbiyyat qəzeti” -2012.- 12 oktyabr.- S.6.
Ədəbi mühitin gözündə və sözündə: Əsərlər, mülahizələr… . “Ədəbiyyat qəzeti”.-2012.- 23 noyabr.- S.6.
Qərbi Azərbaycan -İrəvan ədəbi mühitinin elmi-nəzəri dərki...,  “Respublika” qəz., 2014.- 11 iyun.- S. 7.
Nazim Hikmət, Ceviz ağacı və Hidayətin essesi... , “Ədəbiyyat qəzeti”, -2017.-16 sentyabr.- S.23-24.
Qarabağ-Şuşa ədəbi-mədəni mühiti - uzaq keçmişdən bu günümüzə qədər [Mətn] /Q. Bayramov/. //Azərbaycan dili və ədəbiyyat tədrisi: Elmi-metodik jurnal.-2021.№2.- S.121-135.
Epoxal roman-dilogiya - ömrün acılı-şirinli illərinin bədii salnaməsi və yaxud, xatirə-memuar janrında bədii-audentik roman... “Ədəbiyyat qəzeti”, -2022.- 16 iyul.- S.22-23.
Səməd Vurğunun "qarabalasının" poeportreti...İslam Səfərli – 100., “Kredo” qəz.,.-2023.- 15 fevral .- S.4.; 2023. – 22 fevral. – s.8, 16. və bunlarla yanaşı 500-dən çox məqalə.

Redaktə etdiyi,tərtib etdiyi,  rəy verdiyi, ön söz yazdığı kitablar:

Həyat haqqında düşüncələr [Mətn] /N. C. Mikayılzadə. [redaktor və ön sözün müəllifi Qurban Bayramov]  Bakı: İndigo, 2008, 382 səh.

Müəmmalı sevgi [novellalar, yumoreskalar. Abbasov, Məhərrəm Cavad oğlu. /Red. Ə.Yasinzadə; Rəyçi Q.Bayramov. Bakı: Bilik, 1992.- 116 səh.

Bir gözəl 200 qəzəl [Mətn] : [Qəzəllər] Ağa, Kazım - Ağayev Kazım Seyid Mövsüm oğlu. Red., ön sözün müəllifi, tərt.ed.: Qurban Bayramov. Bakı: Şərq-Qərb, 1997, 216 səh.

İslam Ağayevin elmi və bədii yaradıcılığı [Mətn]: [toplu] /tərt. ed. F. İslamoğlu; red. Q. Bayramov; ön söz. Y. Qarayev., Bakı: [Qarabağ], 2009.- 323 səh.

Aqibət: roman /Əli İldırımoğlu ; [red. M. Əvəz qızı ; ön söz: Q. Bayramov]. Bakı: Aspoliqraf, 2011.- 247 səh.

Gecikmiş görüş [Mətn] : şeirlər /İ. E. Qəribli ; red. və ön sözün müəl. Q. Bayramov. Bakı: Elm və təhsil, 2012. – 151 səh.

Bir qəlbin harayı [Mətn] : [şeirlər] /Nuranə Nihan; red., ön söz müəl. Q. Bayramov. Bakı: [Bakı Çap Evi], 2015. – 151 səh.

Həsrətdən üzü bəri [Mətn] : şeirlər, poetik məktublar, esselər /Ə. R. Xələfli ; red. və ön söz müəl. Q. Bayramov. Bakı: [Vətən], 2015.- 224 səh.

Güllə işığında [Mətn] : povest Xaçınçaylı, Qələndər. (Əhmədov Qələndər İslam oğlu) şair-publisist; red. Q. Bayramov. Bakı: [Zəngəzurda Çap evi], 2018, 99 səh.

Unutduğum göy üzü [Mətn] : şeirlər /Nazim Əhmədli ; [red. R. Əhmədli ; ön söz Q. Bayramov]. Bakı: Qanun nəş, 2019. – 143 səh.

Qarabağa gedən yollar [Mətn]: [Şerlər] /Q. Xaçınçaylı (Əhmədov Qələndər İslam oğlu) şair-publisist, Red., tərtibçi və ön sözün müəllifi. İ. Göyçaylı, Q. Bayramov. Bakı: Sabah, 2000. – 184 səh.

Bədii dilin özəlliyi və gözəlliyi [Mətn]: Ədəbi-bədii üsluba aid tədqiqlər və düşüncələr /Rəfiqə Teymur qızı; Elmi red.: M. Məmmədov, Q. Bayramov; Rəyçilər: İ. Məmmədov, F. Xalıqov. Bakı: Ozan, 2000. – 182 səh.

Şəhriyar və zəmanəmiz [Mətn] /M. Məhəmmədi Məhəmmədi, Məsiağa Əhməd oğlu. şərqşünas-alim, tərcüməçi; red. və ön sözün müəl. Q. Bayramov. Bakı: [ADMİU-nun nəşriyyatı], 2015. – 78 səh.

Bu Elçin İsgəndərzadədir!.. [Mətn] : portret-monoqrafiya /V. Ə. Yusifli ; ön sözün müəl. B. Xəlilov ; red. Q. Bayramov. Bakı: Vektor, 2015. – 248 səh.

 “Onun daş nağılı”(şeirlər və poemalar) /M. Nağıqızı (Nağıqızı, Mahirə. (Hüseynova); red. Q. Bayramov. Bakı: [ADPU], 2020, - 411 səh.

Güllünün şeirləri [Mətn] : məktəbəhazırlıq qrupları üçün vəsait /Z. Ustac ;  red. Q. Bayramov. [Bakı]: Mücrü, [2020]. – 39 səh.

Qədimliyə bürünmüş yenilik : şeirlər : atalar üçdən deyib /Z. Ustac ; red. A. Xəlilova-Mürşüdqızı ; ön söz Q. Bayramov ; Bakı: Mücrü, 2020. – 52 səh.

Şərhin poetik notları : (ədəbi qeydlər, publisistik düşüncələr) /Ə. R. Xələfli ; red. Q. Bayramov. Bakı: Vətən, 2022. – 531 səh.

Seçilmiş əsərləri [Mətn] /Zaur Ustac ( Mustafayev Zaur Mustafa oğlu) şair; red. Gülü-Gülüzə Mustafayeva ; ön söz Q. Bayramov ; Bakı: "Ustac.az" nəşrləri, 2022.-412 səh.

Qələmdar-2 [Mətn] : (məqalələr) /Z. Ustac ; red. Hacıxanım Aida ; ön söz. Q. Bayramov . Bakı: [USTAC.AZ], 2022.- 170 səh.

Həkimlər depressiya deyir... [Mətn] : şeirlər /N. Rafailqızı ; red. Z. Ustac ; ön söz Q. Bayramov .  [Bakı]: Mücrü, 2022.- 242 səh.

"Bir bülbülün türküsü" (poema) Əli Rza Xələfli; red. və ön sözün müəllifi – Qurban Bayramov. Bakı, “Gənclik”, 2023, 130 səh. Və s...

 

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi və ədəbi qurumlarında üzvlüyü: 

 Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1984);
Respublika Qarabağ Ağsaqqallar Şurasının üzvü (2001);
 Azərbaycan Ziyalılar Hərəkatı Ali Şurasının üzvü (2003);
"Gənclik" nəşriyyatında rəsmi rəyçi (1972-1988);
 Azərbaycan Dövlət Televiziyasında "Ədəbiyyatşünaslıq və zaman" və "Ədəbiyyat"  elmi-kütləvi, tədris televiziya verilişlərinin müəllif-aparıcısı (1982–1992);
 Ədəbiyyat İnstitutu Elmi Şurasının və Müdafiə şurasının üzvü (1972-1984):
 Azərbaycan Yazıçılar Birliyi İdarə Heyətinin üzvü (1991);
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin AYB-nin üzvləri üçün təsis etdiyi bir illik fərdi təqaüdçüsü (2011);
“Kredo” qəzetinin redaksiya heyətinin üzvü (2005-ci ildən)

Digər fəaliyyəti: 1996-cı ilin may ayından etibarən İnstitut Elmi Şurasının üzvü; 

- 1969-2023-cü illər ara­sında İnstitutda qiyabi aspirant, baş laborant, kiçik el­mi işçi, bö­­­yük elmi işçi, aparıcı el­­­mi iş­çi;

- 1972-1982- ci illərdə  İns­ti­tut Gənc Alimlər Şurasının səd­ri; 

-  İnstitut Komsomol təşkilatının katibi, İnstitut həmkarlar təşkilatının sədri (1972 - 1984) 

Təltif və mükafatları: 

Azərbaycan MEA-nın Rəyasət Heyətinin (2016), Azərbaycan Yazıçılar Birliyi İdarə Heyətinin (2011), Azərbaycan Respublikası Həmkarlar Konfederasiyasının Fəxri fərmanlarına (2016, 2019), "Tanınmış Vurğunşünas alim" (2011), "Fədakar alim" (2011), "Elm fədaisi" (2012) fəxri diplomlarına, "Səməd Vurğun mükafatı"na(2011), "Avropa Nəşr Mətbu Evi"nin "Qızıl medal"ına (2011), AMEA-nın Azad Həmkarlar İttifaqının "Fəxri fərmanı"na (2016), Beynəlxalq statuslu "Vintsas" Mükafatı diplomuna (2020) və "Ziyadar" Mükafatı diplomuna (2021) layiq görülmüşdür.

Əsas iş yeri və ünvanı: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu, AZ1073, Bakı ş., Hüseyn Cavid prospekti, 115.

Vəzifəsi: Aparıcı elmi işçi, dosent.

Əlaqə: mobil tel. (+994 50) 3473862; ev tel. (+994 12)5626896

 

SİZƏ MARAQLI OLA BİLƏR