25 sentyabr 2018-ci ildə AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun elektron Akt zalında görkəmli tənqidçi və ədəbiyyatşünas, filologiya üzrə elmlər doktoru Məsud Əlioğlunun 90 illik yubileynə həsr edilmiş elmi sessiya keçirilib
Sessiyani giriş sözü ilə AMEA-nın vitse-prezidenti, Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik İsa Həbibbəyli açıb. O, ədəbiyyatşünas- alimin elmi xidmətləri fonunda onun Hüseyn Cavidə istinadən romantizminə, Cəlil Məmmədquluzadəyə istinadən realizminə dəyər verib, alimin yaradıcılığının poetika və estetikasının qovuşan xüsusiyyətini qeyd edib. Onun ədəbiyyatşünaslıq mövqeyini rus alimi, sənətşünaslıq doktoru V.V.Vanslovun bədii-estetik görüşləri ilə müqayisədə qiymətləndirib.
XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsinin müdiri, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Şirindil Alişanlı “Tənqidçi istedadı və zaman” mövzusunda məruzə edib. Natiq maraqlı məruzəsində Məsud Əlioğlunu tənqidçi və ədəbiyyatşünas kimi səciyyələndirib, onun elmi-nəzəri görüşlərinin əsaslarını qeyd edib, əsərlərinin bədii-fəlsəfi mahiyyəti və estetikasını məxsusi vurğulayıb, “Füzuli və müasir ədəbiyyatşünaslığımız” məqaləsi üzərində xüsusi dayanıb və bəzi xatirələrini söyləyib.
Ədəbi tənqid şöbəsinin müdiri, fililogiya üzrə elmlər doktoru Vaqif Yusifli çıxışında (əslində məruzə xarakterli elmi məqaləsi ilə--Ə.Ə.) Məsud Əlioğlunun 1950-1973-cü illərdəki əsərlərindən, onun 50-ci illərdə tanınmış tənqidçi olmasından, Hüseyn Cavid, Cəlil Məmmədquluzadə və Süleyman Sani Axundov haqqında kitablarından, Hacı Kərim Sanılı haqqında məqaləsindən, filosof Asif Əfəndiyev sayağı qiymətli esselərindən, Hüseyn Cavid romantizmindən, eləcə də alimin romantik pafosundan, sovet ideologiyasından yayınmalarından, Avropa ədəbiyyatına meyillərindən, habelə, ədəbiyyatşünas İmamverdi Əbilovun M.Əlioğlu haqqında fikirlərindən və ədəbiyyatşünaslığımızdakı mövqeyindən söz açıb.
Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin direktoru, akademik Nizami Cəfərov M.Əlioğlunun klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatına həsr olunmuş əsərləri, xüsusilə, “Füzuli və Üzeyir”, “Vaqif və Vidadi”, “Füzuli və müasir ədəbiyyatşünaslığımız”, “Cəlil Məmmədquluzadə və S.S.Axundovun hekayələri”, “İdeal və varlıq”, “Lirik qəhrəman və həyat”, “Eşq və ülviyyət”, “Ağıl və qəlb”, “Şəxsiyyət və zaman” məqalələrini xatırladıb, Əli Vəliyev, Osman Sarıvəlli və Məsud Əlioğlu məcrasında xatirələri söyləyib. Yeri gəlmişkən, akademik Nizami Cəfərov həm də bu il nəşr olunmuş (Məsud Əlioğlu. Seçilmiş əsərləri Bakı, “Təhsil”, 2018, 792 səh.). “Darıxan adamlar” kitabına “Mütəfəkkir ədəbiyyatşünas” adlı ön söz yazıb.
Məsud Əlioğlu irsinin tədqiqatçısı, təhsil şöbəsinin əməkdaşı, elmi işçi Nurlanə Məmmədli ədəbiyyatşünas-alimin həyat və yaradıcılığı, habelə, onun ədəbi-tənqidi görüşlərindən, araşdırmaları sahəsində əldə etdiyi bəzi mühüm nəticələrdən danışıb.
Görkəmli şair və nasir Ramiz Rövşən, əsasən, Məsud Əlioğlunun Cavid və Mirzə Cəlil ədəbi tandemindən, onların fərdi üslub xüsusiyyətlərindən bəhs edib və bəzi xatirələrini söyləyib.
Tənqidçi və ədəbiyyatşünas Məsud Əlioğlunun qızı, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti yanında Tərcümə Mərkəzinin direktoru, nasir-dramaturq, Əməkdar incəsənət xadimi Afaq Məsud atası ilə bağlı xatirələrdən , onun ədəbiyyatşünas kimi fəaliyyətinin tarixçilik və nəzəriyyətçilik keyfiyyətindən söz açıb. Atasının elmi yaradıcılığına olan diqqətə görə akademik İsa Həbibbəyliyə dərin təşəkkürünü bildirib, institut əməkdaşlarına yeni uğurlar arzulayıb.
İnstitutun elmi informasiya və tərcümə şöbəsinin müdiri, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Zakirə Əliyeva və əməkdaşlarının hazırladığı “Məsud Əlioğlu--90” slaydına sessiya boyu maraqlı baxış olub və alimin kitablarından ibarət sərgi nümayiş etdirilib.
Sessiyanın sonunda akademik İsa Həbibbəyli sessiya iştirakçıları və qonaqlara dərin təşəkkürünü bildirib. Həmin gün elmi sessiya başa çatıb.
Əlizadə Əsgərli
AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktor müavini, filologiya üzrə elmlər doktoru
