Anadan olduğu yer: Gürcüstan Respublikası, Tbilisi şəhəri
Təvəllüdü: 12 yanvar 1971-ci il
Elmi fəaliyyəti:
- 1993–1996-cı illərdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasında təhsil almışdır.
- 1996-cı ildə "İlk Azərbaycan romanları" mövzusunda namizədlik (10.01.03 (5716.01)- Azərbaycan ədəbiyyatı) mövzusunda dissertasiya müdafiə edərək Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən filologiya üzrə fəlsəfə doktoru adına layiq görülmüşdü.
- 2012-ci ildə Rusiya Elmlər Akademiyası A. M. Qorki adına Dünya Ədəbiyyatı İnstitutunda "Теоретические аспекты жанрового многообразия азербайджанского романа (Azərbaycan romanlarının janr müxtəlifliyinin nəzəri aspektləri)"[1] mövzusunda doktorluq (10.01.08 — Ədəbiyyat nəzəriyyəsi. Mətnşünaslıq) dissertasiyası müdafiə edərək Rusiya Federasiyası Təhsil və Elm Nazirliyi tərəfindən filologiya elmləri doktoru adına layiq görülmüşdü.
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən təkrar attestasiya qərarı ilə Rusiya Federasiyası Təhsil və Elm Nazirliyi tərəfindən təqdim edilmiş filologiya elmləri doktoru dərəcəsi tanınmışdır.
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən Azərbaycan ədəbiyyatı ixtisası üzrə dosent elmi adına layiq görülmüşdü.
- 2019-cu ildə ədəbiyyatşünaslıq ixtisası üzrə AMEA-nın professoru seçilmişdir.
- 2022-ci ildə Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyasının həqiqi üzvü seçilib.
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının nəzdində fəaliyyət göstərən filologiya elmləri üzrə ekspert şurasının eksperti kimi fəaliyyət göstərmişdir. (2016–2018-ci illər, Azərbaycan, Bakı);
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun nəzdində fəaliyyət göstərən ED 1.05 – Dissertasiya Şurasının üzvü kimi fəaliyyət göstərmişdir. (2019-2022, Azərbaycan, Bakı)
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının AMEA Nizami Gəncəvi adına Muzeyin nəzdində fəaliyyət göstərən Seminarın üzvü kimi fəaliyyət göstərmişdir. (2019-2022, Azərbaycan, Bakı)
Elmi rütbəsi:
-10 iyun 2014-cü il tarixli qərarı ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən (protokol № 18 - k) Azərbaycan ədəbiyyatı ixtisası üzrə dosent;
- 17 iyul 2019-cu il Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyətinin qərarı ilə (protokol № P021) Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının professoru adına layiq görülmüşdür.
Namizədlik (PhD) dissertasiyasının mövzusu: İlk Azərbaycan romanları - (19 iyun 1997-ci il tarixli qərarı ilə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən (protokol №34) - 10.01.03 (5716.01); Azərbaycan ədəbiyyatı
Doktorluq dissertasiyasının mövzusu: “Теоретические аспекты жанрового многообразия азербайджанского романа” (“Azərbaycan romanlarının janr müxtəlifliyinin nəzəri aspektləri”)
- 30 may 2013-cü il tarixli əmrə əsasən Rusiya Federasiyası Təhsil və Elm Nazirliyi tərəfindən (N 250 / нк-4) filologiya üzrə elmlər doktoru;
- 24 fevral 2016- ci il tarixli qərarı ilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyası tərəfindən təkrar attestasiya (protokol № 4 -R) - filologiya üzrə elmlər doktoru - 10.01.08; Ədəbiyyat nəzəriyyəsi. Mətnşünaslıq
Çapdan çıxmış elmi əsərlərinin ümumi sayı: 400
- xaricdə çıxmış elmi əsərlərinin sayı: 203
- beynəlxalq bazalarda referatlaşdırılan və indeksləşdirilən jurnallarda çap olunan məqalələrin sayı- 102
Əsas elmi nailiyyətləri:
- Maraq dairəsini ilk növbədə milli ədəbiyyatda roman janrının iki mərhələli yaranma nəzəriyyəsi, "roman-hekayətin" janr konstruksiyasının xüsusiyyətləri, müharibə romanın yeni tipinin formalaşması, romanda janr qarışıqlığı nəzəriyyəsi, kreollaşmış romanların romanın xüsusi növü kimi fərqlənməsi və s. çağdaş ədəbiyyat, onun nəzəriyyəsi və praktikası əhatə edir.
Elmi əsərlərinin adları: 18 kitab və monoqrafiya
1. İlk Azərbaycan romanları – Bakı, "Elm", 1998. – 120 s., ISBN 5-8066-0861-1;
2. Azərbaycan nəsr janrlarının təşəkkül və formalaşması prosesi (XX əsrin əvvəllərinə qədər)– Bakı,"Elm", 2005. – 240 s.ISBN 5-8066-1737-8;
3.Ədəbi prosesə nəzəri baxış (tənqidi məqalələr – 2003–2005-ci illər. I kitab) – Bakı, "Maarif", 2006. – 210 s. ISBN 9952-420-07-1;
4. Müasir Azərbaycan romanlarında ictimai-siyasi mühitin təsviri problemləri – Bakı, Bakı Qızlar Universitetinin nəşriyyatı, 2007. –78 s.
5. Ədəbi prosesə nəzəri baxış (2006–2007-ci illərin məqalələri). İkinci kitab – Bakı, "Elm", 2008. – 216 s. ISBN 5-8066-1711-4;
6. Генезис азербайджанского романа: жанровые характеристики романа-хекаята и "маленького романа" – М.: Независимое литературное агентство "Московский парнас", 2009.– 208 с. ISBN 978-7330-0556-1.
7. Жанровое смешение в романе: коммуникативно-социокогнитивный подход – М.: Независимое литературное агентство "Московский парнас", 2011, 400 с.; ISBN 5-978-73301-6639-2;
8. Əriyən şam (hekayələr toplusu) – Bakı, "Elm və təhsil", 2011. 124 s.
9. Çağdaş Azərbaycan postmodern romanı – Bakı, "Elm və təhsil",, 2015. 104 s.[9].
10. Klassiklər və müasirlər söz müstəvisində – Bakı, "Elm və təhsil",, 2018. 568 s.
11. Dionisin qələbəsi (hekayələr toplusu) – Bakı, "Elm və təhsil", 2018. 200 s.ISBN 978-9952-8305-9-0;
12. دیونیسین قلبه سی Təbriz, 2019. 202 səh. ISBN 978-9952-37-305-9;
13. اريين شمع Tehran, 2020. 170 səh. ISBN 978-9952-37-306-6;
14. Sabir Rüstəmxanlı yaradıcılığının janr müxtəlifliyi — Bakı, "Elm və təhsil", 2021. 116 s. ISBN 978-9952-8392-0-3;
15. Fərəc Fərəcov yaradıcılığının problematikası, janr müxtəlifliyi və bədii xüsusiyyətləri — Bakı, "Qanun", 2021. 164 s. ISBN 978-9952-534-12-2;
16. Теоретические проблемы жанрового смешения и литературного влияния в западной и восточной литературе (Qərb və Şərq ədəbiyyatında janr qarışığının nəzəri problemləri və ədəbi təsiri) - Москва,"У Никитских ворот", 2021, 530 с. ISBN 978-5-00170-403-4;
17. Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatında Qarabağ mövzusunu əks etdirən əsərlərin janr xüsusiyyəti, problematikası, obrazları və bədii dili — Bakı, "Elm və təhsil", 2022. 444 s.ISBN 978-9952-8448-0-1;
18. Генезис азербайджанского романа жанровые характеристики романа — хекаята и "маленького романа"-Издательский Дом "GlobeEdit". 2022, 216 c., ISBN 978-620-0-63596-9;
Kollektiv müəllifli kitablar:
19.Взаимосвязь Шолоховской концепции семьи с осмыслением в "Тихом Доне" исторической судьбы донского казачества // Семья в этнокультурном пространстве России и Азербайджана: монография. Под редакции Н.Н. Сотникова, И. Габиббейли. Москва-Баку. 2014. стр. 125–132;
20.Çağdaş Azərbaycan bədii detektivi; Detektiv Çingiz Abdullayev; Azərbaycan postmodern dramaturgiyası; Postmodern və onun Azərbaycan ədəbiyyatında yaranışı // Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı:– İ. Həbibbəylinin redaktorluğu altında // 2 cilddə, II cild. Bakı, "Elm və təhsil", 2016. /s.249–256, 445–455, 762–771,803–817;
21. Sabir Rüstəmxanlı yaradıcılığının problematikası, janr müxtəlifliyi və sənətkarlıq xüsusiyyətləri // Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı: həyatı və yaradıcılığı. Bakı, "Elm və təhsil", 2021, 484 s./s.374–461;
22.Bəxtiyar Aslanın yaradıcılığı: simvolizm və impressionizm qovşağında // Azərbaycandan baxarkən modern türk yazıçısı Bəxtiyar Aslan. Bakı, "Elm və təhsil", 2021. 150 s./s.25–40;
23. Bahtiyar Aslanın yaratıcılığı: sembolizm ve empresyonizm kavşağında // Azerbaycandan bakarken modern türk yazarı Bahtiyar Aslan. Bakı, "Elm və təhsil", 2021. 150 səh /s.97–112.
Proqram (magistratura pilləsi üçün):
24. Azərbaycan ədəbiyyatı (XX əsr (sovet dövrü)) fənni üzrə magistratura pilləsi üçün proqram. Bakı, "Elm və təhsil", 2023, 22 s. [22],
Məqalələr (400-dən artıq):
1. Ədəbiyyatşünaslıqda nəsr janrlarının təsnifatı // Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Xəbərləri. Humanitar elmlər seriyası. № 1. Bakı, 2005, s. 35-44;
2. Janr istilahının etimologiyası // Sosial-siyasi problemlər XIII. Bakı, 2005, s. 79-86;
3. Современные тенденции развития романа и проблема жанрового смешения // Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Xəbərləri. № 3-4. Bakı, 2010, стр. 49-65;
4. Влияние жанрового смешения на эволюцию жанров, виды жанрового смешения // Литературный календарь: книги дня. № 2 (5), 2010, стр. 67-92;
5. Понятие, механизмы и формы жанрового смешения в современной романистике // Электронное научное издание «Актуальные инновационные исследования: наука и практика». № 4. Тамбов, 2010, http://actualresearch.ru/nn/2010_4/Article/philology/sharifova.htm;
6. Виды жанрового смешения: влияние на эволюцию жанров // Обсерватория культуры. № 3. М., 2011, стр. 94-101;
7. Постмодернистский азербайджанский роман XXI века (обзор современной азербайджанской романистики) // Восток (Orients). Афро-азиатские общества: История и современность. № 6. Москва, 2011, стр. 161-165;
8. Виды жанрового смешения в современной романистике // В мире научных открытий. № 4.1 (16). серия «Гуманитарные и общественные науки». 2011, стр. 724-741 // // სჯანი // Sjani (Annual Scholarly Journal of Literary Theory and Comparative Literature). № 12. Тбилиси, 2011, стр. 50-63;
9. Креолизированный роман, ретранслируемый посредством технических средств коммуникации // Вестник Череповецкого Государственного Университета. № 2 (30). Т. 2. Череповец, 2011, стр. 76-81;
10. Современные тенденции развития романа и их влияние на жанровое смешение // Известия Самарского научного центра Российской академии наук, т. 13, № 2(5). Самара, 2011, стр. 1236-1245;
11. Восточная мифология и азербайджанский роман: точки пересечения // «European Researcher» (Европейский исследователь). № 9 (12). Сочи, 2011, стр. 1320-1324;
12. Эпическая сущность романа – соотношение эпоса и романа // Наука Красноярья.№ 1(01). Красноярск, 2012, стр. 148-157;
13. Дискурс о соотношении понятий жанра в теории литературы // Обсерватория культуры: журнал-обозрение. № 3. Москва, 2012, стр. 104-110;
14. Жанровые конструкции романа-хикаята и «маленького романа» в азербайджанской литературе конца ХIХ - начала ХХ века // Вестник Кыргызско-Российского Славянского Университета. том 12. № 3. Бишкек, 2012, стр. 58-62;
15. Теоретические вопросы «чистоты» жанра романа // XXVII Пушкинские чтения. 21 октября 2013 г.: Сборник научных докладов. Москва, 2013, стр. 345-358 // İDİL, 2013, Cilt 2, Sayı 10, s. 192-208 // “Вопросы филологии” № 2 (44), 2013;
16. Понятие жанрового смешения (жанровой контаминации) // Вестник Центра международного образования Московского государственного университета имени М.В. Ломоносова. «Филология. Культурология. Педагогика. Методика». № 1. Москва, 2013, стр. 98-103;
17. Смешение романа с лирическими жанрами // European Social Science Journal (Европейский журнал социальных наук). Москва. 2014 2 (41), том 2. стр. 197-202;
18. Çağdaş Azərbaycan ədəbiyyatında İslam refleksiyası: aksioloji və antoloji amillər // «Dövlət və Din» ictimai fikir toplusu. № 7 (36) iyul, 2015. səh. 87-96;
19. Milli romançılığın yeniləşməsi: Azərbaycan postmodern romanları və onların bədii xüsusiyyətləri // “Azerbaycanşinaslık: Geçmişi, Bugünü ve Geleceği” (Dil, Folklor, Edebiyat, Sanat, Tarih) Azerbaycan Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalının Kuruluşunun 10. Yıl Dönümü Münasebetiyle Uluslararası Sempozyum, Kafkas Üniversitesi, fen-edebiyat fakültesi, çağdaş Türk lehceleri ve edebiyatları bölümü. 21-23 Ekim 2015, Kars, Türkiyə. Kars (Türkiyə), 2015. səh. 718-728;
20. Görkəmli ədəbiyyatşünas Yaşar Qarayevin elmi irsinə bir nəzər // 525-ci qəzet. № 05 (4501), 12 yanvar 2016-cı il səh.6, 525-ci qəzet. № 06 (4502), 13 yanvar 2016-cı il səh.6;
21. Ceyhun Hacıbəylinin “Bir il xəyallarda və bütöv bir ömür” roman-essesinin janr forması və əsas problematikası // http://literature.az/?page=63&;;;;;;;;;lang=aze&newsId=991
Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü:
- Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü;
- Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının nəzdində fəaliyyət göstərən filologiya elmləri üzrə ekspert şurasının eksperti (2016-2018-ci illər);
- “European Social Science Journal” (Европейский журнал социальных наук) jurnalının redaksiya heyətinin üzvü;
- “Литературный календарь: книги дня” jurnalının redaksiya heyətinin üzvü;
- “Poetika.İzm” jurnalının redaksiya heyətinin üzvü.
Pedaqoji fəaliyyəti:
- 2006–2007-ci və 2012–2013-cü illərdə Bakı Qızlar Universitetində müəllim işləmişdir.
- 2022-ci il tarixində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun magistratura pilləsində Azərbaycan ədəbiyyatı (XX əsr (Sovet dövrü)) [5] fənnindən mühazirələr oxumuşdur.
Təltif və mükafatları:
- 1989-1991-ci illər - M.F. Axundov adına təqaüd;
- Rusiya Yazıçılar İttifaqının M.A. Şoloxov adına beynəlxalq mükafatı - 10 avqust 2009-cu il;
- Rusiya Yazıçılar İttifaqının Q.R. Derjavin adına ordeni - 26 noyabr 2009-cu il;
- Azərbaycan Jurnalistlər İttifaqının “Qızıl qələm” media mükafatı laureatı - 2 iyul 2010-cu il;
- AYB-nin birillik Prezident təqaüdçüsü (2016-2017);
- 17 0ktyabr 2016-cı il - Azərbaycan Respublikasının Dövlət Müstəqilliyinin bərpa edilməsinin 25 illiyi münasibətilə “Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı” ikicildliyinin hazırlanmasında, icmal və portret oçerklərin yazılmasında fəal və səmərəli fəaliyyətinə görə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Fəxri Fərmanı;
- Rəsul Rza adına Ədəbiyyat Fondu tərəfindən Rəsul Rzaya həsr olunmuş məqaləyə görə "Rəsul Rza mükafatı" - 19 may 2017-ci il.
Əsas iş yeri və ünvanı: AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu, AZ1073, Bakı ş., Hüseyn Cavid prospekti, 115
Vəzifəsi: Müstəqillik dövrü Azərbaycan ədəbiyyatı şöbəsinin baş elmi işçisi
Əlaqə: mobil tel. 994 50 755 15 57
E-mail: salidasharifova@yahoo.com
